“…

Viết về hơn bẩy mươi nhà văn sau khi đã đọc những tác phẩm của họ, đã chọn lọc và định nghĩa thế nào là một nhà văn, mà chỉ thu vào bốn quyển sách, mỗi quyển trên dưới vài trăm trang, không nói độc giả cũng biết rằng chỉ mới tóm tắt được những điều cốt yếu trong những văn phẩm sản xuất trong khoảng ba bốn mươi năm gần đây, để những người lưu tâm đến văn chương nước nhà tiện việc tra cứu và có thể biết qua về sự tiến hóa của văn học hiện đại, còn như viết cho thật tỷ mỷ, thì kể ra về mỗi nhà văn, cũng có thể viết thành một quyển sách rồi.

Còn điều này nữa, tôi cũng cần phải nói, vì tuy nó cũ ở nước người, nhưng còn rất mới ở nước Việt Nam ta : đó là cái tiếng xưng hô đối với nhà văn. Đối với các nhà văn, tôi sẽ gọi tên không, không gọi bằng cụ, bằng ông, gì cả. Theo ý tôi, đó là một sự tôn trọng đệ nhất ; vì viết về các nhà văn, tôi muốn đối với thiên thu mà viết, tôi hy vọng tên các ông sẽ tồn tại với các văn phẩm của các ông. Không ai viết : cụ Tagore, ông Lương Khải Siêu, cụ Valéry, mà chỉ viết tên không. Vậy ta cũng cần phải hiểu cái sự tôn trọng đặc biệt đó mà thế giới đã dành từ lâu cho văn nhân, thi sĩ.

Viết tại Vũ Gia Trang, ấp Thái Hà

ngày Trùng thập, năm Tân Tỵ (1941).

VŨ NGỌC PHAN